Osoba zainteresowana konkretnym rozstrzygnięciem prowadzonego postępowania karnego przeważnie dowiaduje się o nim w momencie otrzymania wezwania celem stawienia się w jednostce policji/prokuratury.
Jako adwokat doradzam skorzystanie z pomocy obrońcy już na wczesnym etapie postępowania celem podejmowania logicznych, korzystnych dla Klienta czynności. Istotne jest również, żeby osoba która uzyskuje status podejrzanego w postępowaniu karnym miała chociażby ogólną wizję tego jak wygląda sprawa karna, dlatego warto zapoznać się z poniższą treścią.
Czym różni się wezwanie od zawiadomienia?
Wezwanie na czynności procesowe oznacza, że osoba które je otrzymała ma obowiązek stawić się w konkretnym miejscu i wyznaczonym przez organ czasie. W sytuacji kiedy z przyczyn zdrowotnych/osobistych nie jest w stanie tego uczynić, powinna uprzednio skontaktować się z wzywającym celem wyznaczenia innego, nowego terminu. W sytuacji kiedy wezwany bagatelizuje swój obowiązek, musi liczyć się z negatywnymi konsekwencjami procesowymi, w tym – przymusowym doprowadzeniem go przez policję do miejsca w którym przeprowadzana jest czynność procesowa.
Z kolei zawiadomienie oznacza, że zawiadomiony ma prawo stawić się na dane czynności procesowe celem wzięcia w nich udziału, jednak nie ma takiego obowiązku.
Jaki jest pierwszy etap postępowania karnego?
Pierwsza faza sprawy karnej określana jest mianem postępowania przygotowawczego które to zwykle nadzoruje prokurator. Z chwilą wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów konkretnej treści dana osoba nabywa status podejrzanego, tj. wówczas sprawa prowadzona jest przeciwko konkretnemu podmiotowi. Wiąże się to z istotnymi konsekwencjami procesowymi, tj. chociażby możliwością stosowania tzw. środków zapobiegawczych (tj. m.in. poręczenia majątkowego, dozoru policji, tymczasowego aresztowania). Kolejna czynność to ogłoszenie wydanego postanowienia danej osobie i przesłuchanie jej w charakterze podejrzanego. W zależności od okoliczności sprawy oraz jej charakteru i wagi – podejrzany może być wezwany na przesłuchanie albo zatrzymany i doprowadzony celem przeprowadzenia w/w czynności. Wówczas należy rozważyć czy owe zatrzymanie było niewątpliwie niesłuszne, dlatego też warto od początkowej fazy postępowania nawiązać współpracę z adwokatem. Postępowanie przygotowawcze może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat (w zależności od zawiłości sprawy). Prowadzone jest w formie dochodzenia albo śledztwa.
O niewątpliwie niesłusznym zatrzymaniu można przeczytać poniżej: https://adwokat-budzinska.pl/zadoscuczynienie-za-niewatpliwie-niesluszne-zatrzymanie/
Czy podejrzany może stawić się na przesłuchanie z adwokatem?
Podejrzany ma prawo ustanowić obrońcę na każdym etapie postępowania, adwokat może wówczas uczestniczyć z nim w przesłuchaniu. Najlepiej skontaktować się z obrońcą bezpośrednio po otrzymaniu wezwania na przesłuchanie celem ustalenia linii obrony. W sytuacji kiedy podejrzany został zatrzymany i przymusowo doprowadzony do jednostki prokuratury, ma on również prawo oświadczyć, że żąda przeprowadzenia czynności z udziałem adwokata.
Już na etapie postępowania przygotowawczego warto brać aktywny udział w sprawie. Celowe jest zapoznanie się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym oraz monitorowanie przebiegu postępowania, w tym składanie środków zaskarżenia – chociażby na decyzje procesowe dot. zatrzymania, stosowania środków zapobiegawczych czy zabezpieczenia majątkowego.
O tym jak wygląda współpraca z adwokatem można przeczytać poniżej: https://adwokat-budzinska.pl/sprawy-karne-i-prawo-karne-lublin/
Kolejny etap postępowania karnego
Postępowanie przygotowawcze może zostać zakończone na różne sposoby.
Organ może wydać postanowienie o umorzeniu postępowania w sytuacjach przewidzianych prawem, np. kiedy wskutek przeprowadzonego postępowania dowodowego ustalono, że podejrzany nie wyczerpał znamion czynu zabronionego. Wówczas prokurator nie kieruje aktu oskarżenia do sądu. Wydane postanowienie podlega zaskarżeniu w drodze zażalenia które to rozpoznaje właściwy sąd.
Najczęściej jednak kolejnym etapem jest skierowanie aktu oskarżenia do sądu, tj. zainicjowanie postępowania sądowego.
Jeżeli oskarżony nie kwestionuje swojej winy może złożyć w odpowiednim momencie tzw. wniosek o dobrowolne poddanie się karze. Wówczas, w zależności od tego czy wniosek zostanie uwzględniony, sąd nie przeprowadza postępowania dowodowego lub przeprowadza je w ograniczonym zakresie. Powyższą czynność warto skonsultować z adwokatem.
W sytuacji kiedy w/w wniosek nie został złożony albo został złożony, ale nie został uwzględniony, sąd pierwszej instancji przeprowadza postępowanie dowodowe, tj. dowody zawnioskowane w akcie oskarżenia oraz te o których dopuszczenie i przeprowadzenie wnosi oskarżony. Wyjątkowo sąd może oddalić wnioski dowodowe, np. wówczas kiedy jego zdaniem nie wniosą one nic do sprawy.
Po wyczerpaniu materiału dowodowego i odebraniu stanowisko końcowych od stron, sąd wydaje wyrok.
Wyjątkowo, w niektórych sytuacjach przewidzianych prawem, sąd po wpłynięciu aktu oskarżenia, może skierować sprawę na posiedzenie celem tzw. warunkowego umorzenia postępowania karnego. Jest to przeważnie rozstrzygnięcie korzystne dla oskarżonego, poprzedzone złożeniem odpowiedniego wniosku na piśmie. Sąd może wydać orzeczenie na mocy którego postępowanie zostanie warunkowo umorzone również po przeprowadzeniu rozprawy. Dlatego też warto skorzystać z pomocy adwokata który na bieżąco monitoruje przebieg postępowania.
O tym czym jest warunkowe umorzenie postępowania karnego można przeczytać poniżej:
https://adwokat-budzinska.pl/warunkowe-umorzenie-postepowania-karnego/
Podobnie, w wyjątkowych sytuacjach przewidzianych prawem, sąd po wpłynięciu aktu oskarżenia, może wydać tzw. wyrok nakazowy którego zaskarżenie następuje w formie sprzeciwu. Wyrok nakazowy jest wydawany na posiedzeniu niejawnym a następnie doręczany stronom. O tym czym jest wyrok nakazowy można przeczytać poniżej: https://adwokat-budzinska.pl/wyrok-nakazowy/
Strony postępowania w terminie 7 dni od ogłoszenia wyroku mogą złożyć wniosek o uzasadnienie wydanego orzeczenia. Jest to tzw. zapowiedź apelacji. Następnie, po otrzymaniu orzeczenia z uzasadnieniem, strona ma 14 dni na złożenie środka zaskarżenia za pośrednictwem sądu który wydał wyrok w pierwszej instancji.
Postępowanie przed sądem orzekającym w pierwszej instancji, w zależności od zawiłości sprawy, może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat.
Postępowanie przed sądem drugiej instancji
W sytuacji skutecznego wniesienia środka zaskarżenia przez jedną ze stron, sąd który wydał wyrok w pierwszej instancji, przekazuje akta sądowi który jest właściwy do rozpoznania apelacji, tj. sądowi wyższej instancji.
Sporządzenie apelacji w sprawie karnej wymaga wiedzy i doświadczenia, dlatego warto powierzyć tę czynność adwokatowi.
Po otrzymaniu akt sąd drugiej instancji wyznacza termin rozprawy apelacyjnej na której to rozpoznaje wniesiony środek zaskarżenia. Obecność na rozprawie oskarżonego nie jest obowiązkowa (chyba że wyjątkowo sąd uzna inaczej), wówczas w jego imieniu występuje obrońca. Co do zasady sąd nie przeprowadza już na tym etapie postępowania dowodowego.
Wyrok wydany przez sąd który rozpoznaje apelację jest prawomocny.
Postępowanie przed sądem drugiej instancji zwykle trwa kilka miesięcy. W sytuacji kiedy zgromadzony materiał dowodowy jest obszerny – czas ten wymaga wydłużeniu z uwagi na konieczność zapoznania się z aktami przez orzekający w sprawie skład sędziowski.
Kiedy wyrok w sprawie karnej jest prawomocny?
Wyrok staje się prawomocny jeżeli żadna ze stron nie złożyła wniosku o uzasadnienie w terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia orzeczenia, bądź też po jego złożeniu – wyrok nie został zaskarżony (w terminie 14 dni od doręczenia stronie wyroku z uzasadnieniem). W sytuacji poddania kontroli orzeczenia wydanego przez właściwy sąd, w/w wyrok będzie prawomocny z chwilą wydania orzeczenia przez właściwy sąd wyższej instancji (wskutek rozpoznania apelacji).
Wyjątkiem jest wydanie przez sąd pierwszej instancji na posiedzeniu niejawnym tzw. wyroku nakazowego który to doręcza się stronom. W/w staje się prawomocny jeżeli w terminie 7 dni od jego doręczenia nikt nie złoży sprzeciwu. O tym czym jest wyrok nakazowy można przeczytać poniżej: https://adwokat-budzinska.pl/wyrok-nakazowy/
Kasacja
Od niektórych prawomocnych wyroków wydanych w sprawie może być wniesiona tzw. kasacja. Jest to nadzwyczajny środek zaskarżenia, dlatego też jego sporządzenie i wniesienie wymaga pomocy adwokata. Kasację może wnieść również Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Rzecznik Praw Dziecka. Kasacja jest rozpoznawana przez Sąd Najwyższy.
Kancelaria nie podejmuje się sporządzania i wnoszenia kasacji w sprawach karnych w których nie reprezentowała Klienta na etapie postępowania przed sądem pierwszej lub drugiej instancji.
Postępowanie wykonawcze
Po uprawomocnieniu się wyroku, w zależności od treści rozstrzygnięcia wydanego przez sąd, sposób wykonania kary lub środka karnego może podlegać modyfikacji w sytuacjach przewidzianych prawem.
W celu uzyskania większej ilości informacji warto skonsultować się z adwokatem który posiada wiedzę oraz doświadczenie w reprezentacji Klientów w sprawach karnych.
O tym na czym polega dozór elektroniczny oraz najnowszej nowelizacji w/w instytucji można przeczytać poniżej: https://adwokat-budzinska.pl/dozor-elektroniczny-do-1-5-roku/
O sposobie zmiany środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w sytuacji uprzedniego skazania za jedno z przestępstw stypizowanych w art. 178a k.k. można przeczytać poniżej: https://adwokat-budzinska.pl/blokada-alkoholowa/
W sytuacji wydania w sprawie wyroku skazującego warto również zapoznać się z pojęciem zatarcia skazania: https://adwokat-budzinska.pl/zatarcie-skazania/