W sytuacji, kiedy rodzice posiadają pełnię władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jednak nie są w stanie osiągnąć porozumienia w zakresie chociażby wyboru placówki szkolnej czy też wakacyjnego wyjazdu zagranicznego, wówczas celowe pozostaje zainicjowanie postępowania przed właściwym sądem rejonowym. Powyższe ma na celu uzyskanie tzw. zgody zastępczej.
Wybór szkoły czy też wyjazd dziecka za granicę w celu spędzenia tam wakacji, jako należące do istotnych spraw dziecka, wymagają zgody obojga rodziców wykonujących władzę rodzicielską, a w braku takiej zgody – orzeczenia sądu opiekuńczego. Planując wyjazd zagraniczny z małoletnim warto zadbać o to, żeby na czas podróży mieć przy sobie oświadczenie na piśmie drugiego rodzica (wraz z odpowiednim tłumaczeniem), w którym wyraża zgodę na powyższą czynność. Ma to na celu uniknięcie ewentualnych konsekwencji związanych z tzw. „uprowadzeniem rodzicielskim” przewidzianym w Konwencji Haskiej. Konwencja Haska to międzynarodowe porozumienie sporządzone 25 października 1980 r., które dotyczy cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę. Reguluje ona postępowanie w sytuacji, gdy doszło do bezprawnego wywiezienia małoletniego za granicę przez jednego z rodziców na terenie wielu krajów. Nie obejmuje zaś dzieci, które osiągnęły 16 rok życia.
Dlatego też w sytuacji, kiedy jeden z rodziców, niejednokrotnie niestety bez wyraźnego ku temu powodu, nie wyraża zgody na wyjazd zagraniczny dziecka (nawet kilkudniowy), celowe pozostaje uprzednie uzyskanie tzw. zgody zastępczej sądu. W/w orzeczenie zastępuje zgodę drugiego rodzica. Należy pamiętać również o przetłumaczeniu oświadczenia/postanowienia na język angielski.
Podobnie – placówka szkolna, do której jedno z rodziców chce zapisać dziecko, może wymagać wyrażenia zgody w formie pisemnej przez zarówno ojca, jak i matkę małoletniego. Dlatego też w sytuacji, kiedy rodzice nie są w stanie osiągnąć porozumienia w/w zakresie, orzeczenie w tym przedmiocie może wydać sąd, który w trakcie postępowania bada, co jest zgodne z dobrem dziecka.
W/w wniosek podlega opłacie sądowej w kwocie 100 zł. Przed zainicjowaniem postępowania sądowego warto skonsultować się z adwokatem celem uzyskania kompleksowej porady prawnej w/w zakresie. Ustawodawca nie przewidział katalogu zamkniętego tzw. istotnych spraw dotyczących dziecka, o których może zdecydować właściwy sąd. Powyżej zostały wymienione dwa przykłady, które często mają zastosowanie w praktyce. Oprócz nich – sąd może procedować również m.in. w przedmiocie uczęszczania dziecka na zajęcia pozaszkolne, wykonania zabiegu medycznego.