Analizując odpowiedzialność karną za prowadzenie auta po spożyciu alkoholu w pierwszej kolejności należy zweryfikować jaka ilość alkoholu znajdowała się w organizmie osoby podejrzewanej. W zależności od tego jak dużo sprawca spożył alkoholu, może być on pociągnięty do odpowiedzialności za wykroczenie albo za przestępstwo. Powyższe ma duże konsekwencje w praktyce.
Osoba która prowadziła pojazd po spożyciu alkoholu powinna wiedzieć, że niezależnie od kary (grzywna/ograniczenie wolności/pozbawienie wolności/areszt) która zostanie jej wymierzona, będzie musiała ponieść konsekwencje innego rodzaju (w postaci nałożenia na nią tzw. środków karnych – zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz świadczenia pieniężnego). Świadczenie pieniężne jest orzekane niezależnie od grzywny, nie jest karą, a środkiem karnym (w sytuacji ponoszenia odpowiedzialności za przestępstwo). Zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w przypadku wykroczenia orzekany jest na okres min. 6 miesięcy, zaś w przypadku przestępstwa – na okres min. 3 lat.
Po wydaniu tzw. postanowienia o przedstawieniu zarzutów (odpowiedzialność za przestępstwo), ogłasza się je podejrzanemu. Wówczas w/w ma prawo do złożenia wyjaśnień, udzielania odpowiedzi na pytania etc. Już w tym momencie warto skorzystać z pomocy adwokata, bowiem w sytuacji zbyt „obrazowego” przedstawienia przebiegu zdarzeń przez podejrzanego, udzielania przez niego odpowiedzi na pytania, na które ma prawo nie odpowiadać, znacznie ciężej jest później „poprawić” jego sytuację procesową. Już przed pierwszym przesłuchaniem warto skorzystać z porady prawnej.
Co oczywiste, klienci w pierwszej kolejności zwykle pytają czy jest szansa na uniknięcie „zabrania im prawo jazdy”.
W sytuacji ponoszenia odpowiedzialności za przestępstwo – jest to tzw. warunkowe umorzenie postępowania karnego (wówczas sąd może, a nie musi – orzec w/w zakaz, przy czym jeżeli go nakłada, może to uczynić na okres np. roku, nie zaś 3 lat). W/w instytucję stosuje wyłącznie sąd, stąd wniosek ten należy złożyć już po wniesieniu aktu oskarżenia przez organ ścigania. Dlatego też w niektórych sytuacjach nie warto zbyt pochopnie poddawać się karze na etapie tzw. postępowania przygotowawczego. Oczywiście składając w/w wniosek należy spełnić szereg przesłanek, od których wystąpienia, ustawodawca uzależnił możliwość zastosowania w/w instytucji przez sąd. W/w kwestie najlepiej skonsultować z adwokatem.
W sytuacji ponoszenia odpowiedzialności za wykroczenie – jest to tzw. odstąpienie od wymierzenia środka karnego (w wykroczeniach nie występuje instytucja tzw. warunkowego umorzenia postępowania karnego). Wówczas, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, w wyjątkowych sytuacjach, sąd może nie orzekać zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych (pomimo, że przepis ustawy stanowi, że jego nałożenie jest obligatoryjne). W tym przedmiocie również należy złożyć stosowny wniosek.
Oczywiście gdy uprzedniego zatrzymano sprawcy prawo jazdy sąd orzeka w/w okres na poczet orzeczonego środka karnego. Nawet w sytuacji nałożenia przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w wyroku i niezaskarżenia orzeczenia przez żadną ze stron, można składać w tzw. postępowaniu wykonawczym wnioski, które mogą umożliwić skazanemu wcześniejsze prowadzenie pojazdów mechanicznych. W tym zakresie również warto zasięgnąć porady prawnej doświadczonego adwokata. Z pewnością wcześniejsze odzyskanie uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych znacząco ułatwi życie skazanego oraz jego rodziny.
W sytuacji kiedy w momencie prowadzenia pojazdu po spożyciu alkoholu sprawca wyrządził komuś krzywdę/szkodę, powinien liczyć się również z poniesieniem odpowiedzialności na gruncie prawa cywilnego.