Stan nietrzeźwości w rozumieniu kodeksu karnego zachodzi gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub gdy zawartość alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
Jakie są konsekwencje prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym? W pierwszej kolejności należy mieć na względzie ustawowe zagrożenie karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch. Nadto sąd obligatoryjnie orzeka, na okres nie krótszy niż trzy lata, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju. Dodatkowo sprawca przestępstwa musi liczyć się z koniecznością zapłaty świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5000 zł. Wysokość świadczenia może maksymalnie wynosić 60 000 zł.
W sytuacji gdy sprawca przestępstwa był wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, ustawowe zagrożenie karą jest wyższe, wynosi od trzech miesięcy do lat pięciu.
Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa sprawca był skazany na karę pozbawienia wolności, sąd nie może warunkowo zawiesić wykonania orzeczonej ponownie kary pozbawienia wolności. W sytuacji gdy wymierzona kara nie przekracza roku, można ubiegać się o wyrażenie zgody na jej odbycie w systemie dozoru elektronicznego. Nadto sprawca ma możliwość złożenia wniosku o jej odroczenie. Powyższe kwestie zostały omówione w oddzielnych wpisach.
Zawieszając wykonanie kary, sąd może nadto orzec wobec sprawcy przestępstwa grzywnę. Najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa 540. Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę m.in. dochody sprawcy. Stawka dzienna nie może być niższa od 10 złotych, ani przekraczać kwoty 2000 zł.