List żelazny może być wydany w stosunku do osoby która posiada status podejrzanego lub oskarżonego (na etapie postępowania przygotowawczego i sądowego) oraz przebywa za granicą. Nie ma przy tym znaczenia czy w/w osoba ma stałe miejsce zamieszkania za granicą czy też przebywa tam tymczasowo.
Właściwym do rozpoznania wniosku jest sąd okręgowy. Oskarżony/podejrzany zobligowany jest złożyć pisemne oświadczenie, w którym deklaruje, że stawi się do sądu lub do prokuratora w oznaczonym terminie pod warunkiem odpowiadania z wolnej stopy.
Powyższa instytucja umożliwia sprawne prowadzenie postępowania w stosunku do osoby, która na czas trwania postępowania nie może wydalać się z z obranego miejsca pobytu w kraju. List żelazny stanowi przeszkodzę do zastosowania wobec podejrzanego/oskarżonego tymczasowego aresztowania. Jest on wydawany w nawiązaniu do konkretnego postępowania, w sytuacji kiedy w stosunku do podejrzanego/oskarżonego prowadzone jest inne postępowanie, list żelazny rozciąga się jedynie na sprawę, w której został wydany.
O możliwości wydania listu żelaznego w sytuacji uprzedniego zastosowania wobec podejrzanego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania można przeczytać tutaj: https://adwokat-budzinska.pl/mozliwosc-wydania-listu-zelaznego-w-sytuacji-uprzedniego-zastosowania-wobec-podejrzanego-srodka-zapobiegawczego-w-postaci-tymczasowego-aresztowania/
Właściwy sąd okręgowy może uzależnić wydanie listu żelaznego od złożenia poręczenia majątkowego. W sytuacji kiedy podejrzany/oskarżony bez należytego usprawiedliwienia nie stawia się na wezwanie prokuratora lub sądu, sąd okręgowy odwołuje list żelazny. Wówczas kwota stanowiąca poręczenie majątkowe ulega przepadkowi.
Wydanie listu żelaznego następuje w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie. List żelazny wygasa z chwilą jego odwołania lub uprawomocnienia się końcowego orzeczenia wydanego w sprawie. Powyższe następuje z mocy prawa.